یکی از اوقات استجابت دعا در هر سال، شب قدر است که عبارت است از:شب نوزدهم و شب بیست و یکم و شب بیست و سوم ماه رمضان المبارک.خصوصاً اگر چنانچه کسی به شب قدر به عینه علم و یقین داشته باشد و اگر علم و یقین نداشته باشد، از نظر احادیث فضیلت شب بیست و سوم بیشتر است و از برای اجابت دعاها این شب راجحتر است.

از جمله اوقات استجابت دعا، روزهای این شبهاست.یعنی روز نوزدهم و روز بیست و یکم و روز بیست و سوم ماه مبارک رمضان.

همه ی ما دعاهای کوچک و بزرک بسیاری داریم که دوست داریم به اجابت برسند و چه وقت بهتر از این شبها برای دعاکردن است؟اما دعا کردن هم آداب خاص خودش را دارد که قصد داریم به اختصار به آنها بپردازیم:

شرایط استجابت دعا:

سید ابن طاووس گوید:بدان و آگاه باش که اسباب و شرایط استجابت دعا، بسیار است و باید در بجای آوردن آن شرایط سهل انگاری نشود، از جهت آنکه مبادا هرگاه دعایی بخوانی و در اجابت تأخیر شود، شیطان تو را وسوسه کند و به خیالت اندازد که نعوذ باالله خدای تعالی وعده ی خود را خلاف کرده است و ما نیز تعدادی از شرایط دعا را یادآوری میکنیم:

1.از جمله شرایط دعا آن است که باید در وقت دعا خواندن، دل خواننده ی دعا متوجه به خدای عزّوجلّ باشد.و در خواستن حاجت های خودهمچنان که در طلب خواهش های دنیوی که اکثر آنها ضرر دنیوی و اخروی است، کمال توجه و اهتمام دارد، باید در وقت خواندن دعا نیز کمال توجّه را داشته باشد.

2.چون جهت درخواست مطلبی دست به دعا برمیداری، باید که امید و تعظیم تو خدای تعالی را زیادتر باشد از آن که دست بسوی خوردن طعامی یا آشامیدن آبی دراز میکنی.زیرا که دست دراز کردن بسوی پروردگار جهت نعمتها و ثوابهای اخروی، اهمّ و عظیمتر و پرفایده تر است از دست دراز کردن بسوی طعامها و نعمتهای دنیوی.باید که عقل خود را و دل خود را حاضر سازی از برای دراز نمودن دست خود، به قدر تعظیم نمودن دست آن کسیکه تو دست خود را به نزد او بلند نموده ای و هر آنگاه که در تعظیم و اجلال خدای تعالی نقصان نمایی، به خدا قسم امید استجابت دعا نخواهی داشت و حال آنکه تو در کردار و گفتارت سهل انگاری نموده ای.

آیا شخصی را دیده ای که بسبب نافرمانی، مقرّب پادشاهی شود؟!

آیا سوال کننده ای را دیده ای که بخاطر بی ادبی، نزدیک شود به کسی که از او سوال میکند؟!

اوصاف دعا کنندگان:

سید ابن طاووس(ره) گوید: هرگاه دعا کننده چیزی را از خدای تعالی اراده داشته باشد،باید که در وقت دعاخواندن،دو دست خود را بگشاید و کف دستهای خود را بسوی آسمان بلند کند.

 شرایط دعا کردن:

سید بن طاووس(ره) گوید:از جمله شرایط دعاکردن آن است که، ابتدا به حمد و ستایش خدای تعالی کند و صلوات بر محمد(ص) و بر خاندانش بفرستد و سپس حاجات خود را نام برده، از جانب اقدس الهی در خواست نماید.

دیگر آنکه دعا کننده باید بداند که دعا کردن و زاری نمودن در خلوت و پنهانی،بهتر از دعا با صدای بلند و آشکار و میان مردم است.

از جمله صفات دعاکننده آن است که دل دعا کننده از یاد خدای تعالی و نعمت های دنیوی و اخروی او و ترس عقوبت ها و عذاب های دنیوی و اخروی، غافل نباشد و به فکرها و خیالات نامشروع و وسوسه های شیطانی مشغول نگردد.

از جمله صفات دعاکننده آن است که:

خوراک و پوشاک او از حلال باشد، نه از حرام.

پاک از حقوق الناس و از ظلم و ستم بر بندگان خدا باشد.

راضی به ظلم ظالم نباشد هرچند در آن دخیل نباشد.

متکبّر نباشد، بلکه پرهیزگار و با نیت صادق و درستکار باشد.

دعا جهت رفع ظلم نکند در حالیکه خود به دیگری ظلم کرده باشد.

بعد از دعا مرتکب گناه نشود، تا دعای او مستجاب شود.

از همه ی گناهان استغفار و توبه نماید و در کمال صلاح و سداد و راستگو باشد.

دعا در قطع صله رحم نکند.

                                                       برگرفته شده از کتاب: مهج الدعوات و منهج العنایات، نوشته ی سید ابن طاووس(ره)                                       

                                                                                                                                                           ادامه دارد....